به زبان ساده، بلاک چین یک نوع سیستم ثبت اطلاعات و گزارش است. تفاوت آن با سیستم‌های دیگر این است که اطلاعات ذخیره‌شده روی این نوع سیستم، میان همه اعضای یک شبکه به اشتراک گذاشته می‌شود. با استفاده از رمزنگاری و توزیع داده‌ها، امکان هک، حذف و دستکاری اطلاعات ثبت‌شده، تقریباً از بین می‌رود.

بلاک چین یک تکنولوژی ابتکاری غیرقابل‌انکار است که توانسته تحولات چشمگیری در جهان ایجاد کند. این تکنولوژی عمری طولانی‌تر از پدیده‌هایی همچون ارز دیجیتال، رمزارز یا قرارداد هوشمند دارد. البته آنچه تولید شده بود، امروز به شرایط پیچیده‌تری رسیده و همین موضوع باعث شده تا برای بسیاری از افراد این سوال ایجاد شود که واقعا فناوری بلاک چین چیست ؟

با صدور نوعی اجازه‌نامه برای توزیع اطلاعات دیجیتال و نه کپی‌برداری از آن‌ها، بلاک چین نوعی جدید از اینترنت را بنیان نهاده است. اینترنتی که در آن اشتراک‌گذاری داده‌ها مطرح است نه انتقال داده‌ها!

واژه بلاک چین (Blockchain) ترکیبی از دو کلمه Block (بلوک) و Chain (زنجیره) است. این فناوری در حقیقت زنجیره‌ای از بلوک‌هاست.

در هر بلاک، هر اطلاعاتی می‌تواند ثبت شود؛ از جرم و جنایت‌های یک فرد تا جزئیات تراکنش‌های یک شبکه پولی مانند بیت کوین.

تکنولوژی بلاک چین چیست؟

دن و آلکس تپ‌اسکات، نویسندگان انقلاب بلاک چین (2016)

«بلاک چین یک دفتر مالی دیجیتالی غیرقابل نفوذ و غیرقابل انحراف از معاملات تجاری است که می‌تواند نه‌تنها برای ثبت معاملات مالی، بلکه برای هر چیزی که قابلیت ارزش‌گذاری است، بهینه شود.

شبکه بلاک چین دارای قدرت مرکزی در محلی مشخص نیست. این تعریف یک سیستم کاملا دموکراتیک است. ازآنجایی‌که بلاک چین یک کتابخانه مشترک و غیرقابل تغییر است، اطلاعات موجود در آن برای هر فرد یا مجموعه‌ای قابل مشاهده است. ازاین‌رو، هر چیزی که بر مبنای بلاک چین ساخته شده باشد، بسیار شفاف است. در این سیستم، هر کسی که در آن فعالیت می‌کند، مسئولیت اعمال خود را بر عهده دارد.

بلاک چین هیچ هزینه‌ای برای تراکنش‌ها و معاملات در نظر نگرفته است. البته هزینه‌های زیربنایی در نظر گرفته شده؛ اما هزینه‌ای برای تراکنش‌ها وجود ندارد. به زبان دیگر، بلاک چین یک روش ساده و درعین‌حال هوشمندانه انتقال اطلاعات از A به B به‌صورت کاملا خودکار و ایمن است.

فناوری بلاک چین و کاربردهایش بی نظیر و نامحدود است تقریبا می‌تواند در هر چیزی که تراکنش پذیر باشد از جمله نقل و انتقال پول، کالا یا املاک کاربرد داشته باشد.

بلاک چین بزرگترین مانع کلاهبردارن است، ‌ زیرا هر نوع معامله صورت گرفته با تمام جزییات آن در دفتر کل ثبت شده و همه طرفین معامله می‌توانند به این جزییات دسترسی داشته باشند.

بیت کوین از این مدل برای انجام معاملات پولی استفاده می‌کند؛ اما می‌توان همین مدل را در بسیاری از موارد دیگر نیز گسترش داد. این ویژگی خاص و عامل قدرت تکنولوژی بلاک چین است.

بلاک چین رایگان است. نه‌تنها انتقال پول از طریق بلاک چین و ذخیره آن‌ها، بلکه تمامی فرآیندها و مدل‌های کسب و کاری که وابسته به هزینه تراکنش هستند، به واسطه همین ویژگی بلاک چین دگرگون می‌شوند.

به عنوان مثال یک مرکز تجارت الکترونیک  نیم دلار از انجام 5 تراکنش مالی در جریان خرید و فروش کالا یا خدمات کسب می‌کند. این در حالی است که با استفاده از تکنولوژی بلاک چین، تراکنش‌ها رایگان خواهد بود؛ بنابراین، با حضور بلاک چین، این مرکز تجاری نمی‌تواند به حیات خود ادامه دهد. در نتیجه ارگان های مختلف تجاری تلاش خواهند کرد تا با اصول بازار سازی بنیان‌گذاری شوند نه کسب درآمد از تراکنش‌ها.

بسیار از کسب و کارهای واسطه نیز با ظهور این تکنولوژی کسب و کارشان کساد خواهد شد ومجبور به تغییر رویه کاری می شوند.

توجه داشته باشید که در تراکنش‌های بلاک چین، هیچ هزینه‌ای برای انتقال وجه وجود ندارد. در بلاک چین فقط دو طرف وجود دارد، طرف سومی وجود ندارد.

پس از همه اتفاقات، سیستم مالی بر اساس دریافت بخش کوچکی از پول به‌منظور تسهیل در معاملات شکل می‌گیرد. بانکداران نیز در نقش مشاوران مالی عمل خواهند کرد، نه نقش نگهبان و نگه‌دارنده پول‌های شما.

روش کار بلاک چین

قبل از هر چیز فراموش نکنید نحوه کار دقیق بلاک چین بسیار پیچیده است که در یک مطلب ساده نمی‌گنجد. به عنوان یک کاربر ساده برای استفاده از فناوری بلاک چین نیاز به دانستن چگونگی کار آن نخواهید داشت همانطور که برای استفاده از اینترنت نیاز به دانستن چگونگی کار اینترنت ندارید.

تصویر یک صفحه گسترده را در نظر بگیرید که هزاران بار در شبکه کامپیوتری تکرار شده است. سپس تصور کنید که این شبکه به‌گونه‌ای طراحی‌شده تا به‌صورت منظم این صفحه گسترده را به‌روزرسانی کند. اگر بتوانید این تصویر را در ذهن خود شکل دهید، درک اولیه‌ای از بلاک چین به دست می‌آورید.

اطلاعات نگه‌داری شده در بلاک چین به‌عنوان یک پایگاه داده به‌صورت همیشگی وجود دارد. این روش استفاده از شبکه مزایای زیادی برای کاربران خواهد داشت. پایگاه داده بلاک چین به‌صورت کاملا عمومی در دسترس بوده و به‌سادگی قابل تایید هستند و در مکان خاصی نگهداری نمی شوند. هیچ نسخه متمرکزی وجود ندارد تا هکرها بتوانند به آن آسیب برسانند. این اطلاعات توسط میلیون‌ها رایانه به‌صورت هم‌زمان میزبانی می‌شود و برای همه افراد قابلیت دسترسی به این داده‌ها وجود دارد.

فرض کنید تعدادی سند حقوقی با استفاده از این راه مورد استفاده قرار گیرد. کافی است آن را با شرایطی مقایسه کنید که این اسناد دست‌به‌دست شود و مغایرت‌های زیادی با نسخه‌های قبلی پیدا کند. چرا نباید تمامی اسناد کسب و کار به‌صورت اشتراکی در دسترس قرار گیرد؟ بسیاری از قراردادهای حقوقی برای این نوع گردش کاری مناسب هستند. درهرصورت شما برای به اشتراک‌گذاری اسناد نیازی به بلاک چین ندارید؛ اما اسناد به اشتراک گذاشته‌شده قدرت بسیار زیادی دارند.»

ویلیام موگایار، مشاور سرمایه‌گذاری، کارآفرین، بازاریاب و استراتژیست و متخصص بلاک چین

دلیل اصلی اینکه بلاک چین توانسته تحسین بسیاری از افراد متخصص را برانگیزد در چند جمله خلاصه می‌شود:

• وابسته و متعلق به یک نهاد خاص نیست و به همین دلیل تکنولوژی غیرمتمرکز به‌حساب می‌آید.
• داده‌ها در بلاک چین به‌صورت رمزنگاری‌شده ذخیره می‌شوند.
• بلاک چین غیرقابل تغییر است؛ در نتیجه کسی نمی‌تواند داده‌های درون بلاک چین را دست‌کاری کند.
• بلاک چین در دسترس عموم است؛ در نتیجه اگر کسی بخواهد می‌تواند داده‌ها را دنبال کند.

مشخصه اول بلاک چین : تمرکززدایی

قبل از پیدایش بیت کوین Bitcoin و بیت تورنت BitTorrent، بیشتر مجبور به استفاده از خدمات متمرکز بودیم. درزبان ساده، شما نهادی متمرکز دارید که تمام داده‌ها را در آن ذخیره کرده و نیاز خواهید داشت در زمانی که به دسترسی به اطلاعات خود نیاز دارید، تنها با این نهاد ارتباط برقرار کنید.

مدل قدیمی کلاینت-سرور نمونه‌ای کامل از سیستم متمرکز است. تمامی دستگاه‌ها برای دسترسی پیدا کردن به اطلاعات، باید به سرور به‌صورت مستقیم متصل شوند. هنگامی‌که شما یک عبارت را در گوگل جستجو می‌کنید، یک کوئری به سمت سرور ارسال می‌کنید و سپس اطلاعات مد نظر برایتان ارسال می‌شود. این یک نمونه ساده از مدل قدیمی کلاینت-سرور است.

بانک‌ها، مثال دیگری از یک سیستم متمرکز هستند. بانک‌ها تمام پول شما را ذخیره می‌کنند. درنتیجه تنها راهی که برای پرداخت به یک نفر دارید، مراجعه به بانک و برداشت از پول‌هایی است که درون بانک ذخیره کرده‌اید.

معایب سیستم متمرکز :

• اولین نکته، سادگی نفوذ هکرها به مجموعه داده‌ها است. به دلیل متمرکز بودن، تمام داده‌ها در یک جای خاص ذخیره می‌شوند و نفوذ هکرها را ساده‌تر می‌کنند.
• اگر سیستم متمرکز به هر دلیلی نیاز به بروزرسانی داشته باشد، کل سیستم در حین عملیات از دسترس خارج خواهد شد.
• اگر به هر دلیلی سیستم داده متمرکز خاموش شود، هیچ‌کس نمی‌تواند به اطلاعات دسترسی پیدا کند.
• بدترین حالت، اگر این سیستم متمرکز خراب شود یا در آن خرابکاری صورت گیرد تمام داده‌هایی که درون بلوک‌های زنجیره‌ای قرار دارند، به خطر می‌افتند.

در یک سیستم غیرمتمرکز، اطلاعات توسط یک نهاد واحد ذخیره نمی‌شود. درواقع، هر کس در شبکه صاحب اطلاعات است.

در یک شبکه غیرمتمرکز، اگر شما بخواهید با دوستان خود ارتباط برقرار کنید، می‌توانید این کار را بدون دخالت شخص سوم انجام دهید. این ایدئولوژی اصلی در ایجاد بیت کوین بود. شما و تنها شما هستید که مسئولیت پول خود را بر عهده دارید. شما می‌توانید پول خود را بدون نیاز به سیستم بانکی، به هر فردی که می‌خواهید منتقل کنید.

تمامی مشکلاتی در مورد یک سیستم متمرکز در سیستم غیر متمرکز به عنوان یک مزیت اصلی به‌حساب می‌آید. در نتیجه یکی از مهم‌ترین پارامترهایی که باعث جذابیت بلاک چین شده، همین موضوع و مزایایی است که ایجاد می‌کند.

مشخصه دوم بلاک چین : شفافیت

یکی از مفاهیم جالب و ناشناخته در تکنولوژی بلاک چین، «شفافیت» در عین امنیت است. به نظر شما چطور چنین چیزی ممکن است؟

کمی بیشتردر مورد این موضوع توضیح دهیم. هویت فرد از طریق رمزنگاری پیچیده، پنهان شده و فقط با آدرس عمومی او نشان داده می‌شود. در نتیجه، اگر به دنبال رکورد معاملات شخص هستید، نمی‌توانید با این جمله مواجه شوید که «جرج 1 بیت کوین فرستاده است»؛ بلکه شما این جمله را مشاهده می‌کنید: «1MF1bhsFLkBzzz9vpFYEmvwT2TbyCt7NZJ 1 بیت کوین فرستاده است».

بنابراین، با وجود شفافیت تراکنش ها، هویت واقعی افراد پنهان است وامنیت حفظ می شود. این سطح از شفافیت تاکنون در سیستم‌های مالی وجود نداشته است. بلاک چین کمک می‌کند تا سطح پاسخگویی برخی از مؤسسات بزرگ بیشتر شود.

در زمینه ارزهای رمزنگاری‌شده، کافی است آدرس عمومی یک شرکت بزرگ را داشته باشید. به‌سادگی می‌توانید تمامی معاملات انجام‌شده توسط این شرکت را بررسی و مشاهده کنید. این فرم از دسترسی، چنین مؤسساتی را مجبور می‌کند تا صادقانه عمل کنند. اتفاقی که تا پیش‌ازاین به‌هیچ‌وجه امکان‌پذیر نبود.

تا کنون ملاحظه کردید که وجود فناوری بلاکچین چقدر می تواند در زمینه مالی مفید باشد.

مشخصه سوم بلاک چین : غیرقابل تغییر بودن

این بدان معناست که هر چیزی که به بلاکچین وارد شود دیگر قابل تغییر نیست.

می‌توانید تصور کنید که تا چه اندازه این ویژگی برای مؤسسات مالی مهم است؟

چه تعداد اختلاسی که اگر مدیران بخواهند انجام دهند در نطفه خفه می شوند، چون مردم ناظر بر عملکرد مالی مدیران هستند.

بلاک چین به علت رمزنگاری‌شده به‌واسطه توابع هش است که توانسته این ویژگی‌ها را به دست بیاورد.

به عبارت ساده، هش کردن بدین معنی است که هر رشته کد ورودی با هر میزان از طول، خروجی با یک طول ثابت داشته باشد. در بستر ارزهای رمزنگاری‌شده مانند بیت کوین، تراکنش‌ها به‌عنوان ورودی در نظر گرفته می‌شود و وارد یک الگوریتم هش (بیت کوین از SHA-256 استفاده می‌کند) می‌شود در این صورت خروجی همواره یک طول ثابت خواهد داشت.

حالا میخواهیم با هش کردن یک عبارت آشنا شویم. در الگوریتم SHA-256، فرقی نمی‌کند که طول ورودی چقدر است؛ درهرصورت طول خروجی ثابت و برابر با 256 بیت خواهد بود. این مسئله زمانی مهم می‌شود که با مقدار زیادی اطلاعات و معاملات برخورد کنیم؛ بنابراین اساسا به‌جای به یادآوردن اطلاعات ورودی که ممکن است بزرگ باشد، فقط کافی است هش تولیدشده را به یاد داشته باشید و پیگیری کنید.

یک تابع هش رمزنگاری‌شده، یک دسته بندی خاص از توابع هش است که دارای مشخصات مختلفی است که آن را برای رمزنگاری ایده‌آل می‌کند. ویژگی‌های خاصی وجود دارد که یک تابع هش رمزنگاری‌شده احتیاج دارد تا ایمن باشد. شاید بهتر باشد اطلاعات تکمیلی در مورد روش هش کردن را در یک مطلب مجزا مورد بررسی قرار دهیم. فقط یک ویژگی وجود دارد که ما می‌خواهیم در این مطلب روی آن تمرکز کنیم. این ویژگی “Avalanche Effect” نام دارد که در زبان فارسی با نام «اثر بهمنی» شناخته می‌شود.

بهتر است به نقطه قبلی برگردیم و معماری بلاک چین را بر اساس اثر بهمنی مورد بررسی قرار دهیم. بلاک چین یک لیست مرتبط است که در آن داده‌ها و اشاره‌گر هش وجود داشته که هرکدام به بلوک قبلی خود وابسته‌اند؛ در نتیجه یک زنجیره تشکیل می‌شود.

حالا باید دید که اشاره‌گر هش چیست؟ اشاره‌گر هش شبیه به یک اشاره‌گر ساده است. با این تفاوت که به‌جای اینکه حاوی اطلاعات آدرس بلوک قبلی باشد، در آن هش داده‌های بلوک قبلی جای داده شده است.

این یک ویژگی کوچک و البته جالب توجه است که باعث شده بلاک چین به طرز شگفت‌انگیزی قابل اعتماد و پرطرفدار شود.

برای یک ثانیه تصور کنید که یک هکر به بلوک 4 حمله کرده و تلاش کنند داده‌های درون بلوک را تغییر دهد. به دلیل خواص توابع هش، یک تغییر جزئی در داده‌ها، هش را به مقدار زیادی تغییر می‌دهد. این یعنی هر تغییر کوچکی که در بلوک 4 ایجاد شود، هشی را که در بلوک 3 ذخیره شده بوده را نیز تغییر می‌دهد. تغییر در هش بلوک 3 نیز باعث ایجاد تغییر در بلوک 2 شده و این روند تا بینهایت ادامه خواهد داشت؛ اما آیا این اتفاق خواهد افتاد؟ قطعا خیر! این دقیقا دلیل غیرقابل تغییر بودن داده‌ها در بلاک چین است.

نگهداری بلاک چین با شبکه و گره

بلاک چین توسط یک شبکه همتا به همتا peer-to-peer نگهداری می‌شود. این شبکه شامل مجموعه‌ای از گره‌هایی است که به یکدیگر متصل هستند. گره‌ها، کامپیوترهای شخصی هستند که در قسمت ورودی وارد عمل می‌شوند و عملکرد مد نظر را انجام می‌دهد و درنهایت خروجی حاصل می‌شود. بلاک چین از یک نوع خاص از شبکه به نام شبکه همتا به همتا استفاده می‌کند که حجم کل کار خود را بین تمامی شرکت‌کنندگان شبکه تقسیم می‌کند. تمامی این شرکت‌کنندگان دارای امتیاز مساوی هستند و به همین علت «همتا» نامیده می‌شوند. در این سیستم دیگر سرور مرکزی وجود ندارد و به‌جای آن چندین همتای توزیع‌شده و غیرمتمرکز وجود دارد.

دلیل استفاده از شبکه همتا به همتا

یکی از کاربردهای اصلی شبکه همتا به همتا، به اشتراک‌گذاری فایل است که تورنت نیز نامیده می‌شود. اگر از یک مدل کلاینت-سرور برای دانلود استفاده کنید، معمولا روند دریافت اطلاعات بسیار کند است و این میزان دسترسی و سرعت کاملا به مشخصات سرور بستگی دارد. به‌علاوه این، چنین سیستمی در معرض سانسور است.

در مقابل سیستم کلاینت-سرور، در یک سیستم همتا به همتا، هیچ قدرت مرکزی وجود ندارد. در نتیجه اگر حتی یکی از همتایان شبکه از دور خارج شود، شما هنوز هم از همتایان خود برای دانلود استفاده می‌کنید. به‌علاوه، در این شبکه، خبری از یک سیستم مرکزی که استانداردهایی را برای شما وضع کند نیست؛ در نتیجه قدرت و عزمی برای سانسور اطلاعات یا پنهان‌کاری وجود ندارد.

استفاده از شبکه‌ها و گره‌ها در ارزهای رمزنگاری‌شده

ساختار شبکه همتا به همتا در ارزهای رمزنگاری‌شده بر اساس سیستم اجماع سازمانی است که از آن استفاده می کنند. برای ارزهایی مثل بیت کوین و اتریوم که از مکانیسم اجماع قانونی اثبات کار استفاده می‌کند، تمام گره‌ها دارای امتیاز مشابهی هستند. ایده این است که یک شبکه عادلانه ایجاد کنیم. گره‌ها هیچ امتیاز خاصی نمی‌دهند؛ اما عملکرد و میزان مشارکت آن‌ها ممکن است متفاوت باشد. هیچ سرور یا نهاد متمرکزی وجود ندارد و هیچ سلسله مراتبی نیز در نظر گرفته نشده است. در واقع این یک توپولوژی مسطح است.

در واقع ما می‌خواهیم یک سیستم ارزی داشته باشیم که در آن هر کس به‌صورت یکسان و مساوی با دیگران ارزش هویتی داشته باشد. همچنین هیچ نهاد بالادستی وجود نداشته باشد که بر اساس دلایل خاص خود، نرخ ارز را بالا یا پایین ببرد. این موضوعی است که برای ارزهای بیت کوین و اتریوم وارد است.

حال سوال اینجاست که اگر یک سیستم مرکزی وجود نداشته باشد، چگونه همه در سیستم متوجه می‌شوند که معامله مشخص اتفاق افتاده است؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت که این شبکه، رفتار شایعات را دنبال می‌کند. یک لحظه به روند گسترش شایعات دقت کنید که چگونه در سطح یک منطقه خاص گسترش پیدا می‌کند.

فرض کنید جک 3 اتریوم برای باب ارسال می‌کند. گره‌های نزدیک جک این موضوع را متوجه شده و به همسایه‌های نزدیک خود اطلاع می‌دهد. این همتایان به همتایان کناری و این روند ادامه پیدا می‌کند تا همه در شبکه متوجه شوند. گره‌های موجود در شبکه به‌طور کامل در نقش یک فضول ظاهر می‌شوند؛ نزدیکان خبرچین!

با این تعاریف، یک گره در چارچوب ارز اتریوم چیست؟ گره به‌طور ساده یک کامپیوتر است که در شبکه اتریوم شرکت کرده است. این مشارکت می‌تواند به یکی از سه طریق زیر باشد:

• با نگه‌داشتن یک کپی کوچک از بلاک چین شبیه یک کاربر ضعیف
• با نگه‌داشتن یک نسخه کامل از بلاک چین به‌عنوان یک گره کامل
• با تایید معاملات از طریق ماینینگ

بااین‌ اوصاف، مشکل این طراحی این است که واقعا مقیاس‌پذیر نیست. به همین دلیل، بسیاری از رمزنگاری‌های نسل جدید، مکانیسم اجماعی را مورد استفاده قرار می‌دهند که مبتنی بر رهبریت طراحی شده است. این مدل در EOS، Cardano و چندین مورد دیگر در حال اجرا است.

در این مدل، گره‌ها، گره‌های لیدر یا گره‌های اصلی را انتخاب می‌کنند که مسئولیت اجماع و سلامت کلی شبکه را بر عهده دارند. هرچند این نوع سیستم بسیار سریع است؛ اما سریع‌تر از سیستم‌های غیرمتمرکز نخواهند بود.

در نتیجه در این مسیر، ارزهای رمزنگاری‌شده باید از بین سرعت و غیرمتمرکز بودن یکی را انتخاب کنند. انتخابی بسیار سخت که تاثیر مهمی در عملکرد آن‌ها خواهد داشت.

چه کسانی از بلاک چین استفاده خواهند کرد؟

به‌عنوان زیرساخت وب، شما احتیاجی نیست در مورد اینکه بلاک چین در زندگی شما مفید است اطلاعاتی داشته باشید. چراکه بلاک چین در عمق زندگی شما نفوذ خواهد کرد.

در حال حاضر، امور مالی بهترین و قوی‌ترین استفاده از تکنولوژی را ارائه می‌دهد. به‌عنوان مثال، پول نقد بین‌المللی. بانک جهانی تخمین زده که در سال 2015 بیش از 430 میلیارد دلار آمریکا برای انتقال پول داده شده است. به همین علت است که تقاضاهای زیادی برای توسعه‌دهندگان بلاک چین مطرح می‌شود. همان‌طور که اشاره شد، بلاک چین به‌طور بالقوه واسطه‌های موجود در این نوع معاملات را حذف می‌کند.

زمانی محاسبات شخصی با اختراع رابط کاربری گرافیکی که به آن «دسکتاپ» گفته شد، برای عموم افراد در دسترس قرار گرفت. به‌طور مشابه، رایج‌ترین و عمومی‌ترین رابط کاربری گرافیکی GUI برای بلاک چین طراحی شده که اصطلاحا به آن کیف پول گفته می‌شود. مردم از کیف پول برای خرید چیزهای مختلف استفاده و از آن برای ذخیره ارزهای رمزنگاری‌شده خود استفاده می کنند.

همچنین معاملات آنلاین مستقیما به روند تأیید هویت مرتبط هستند. تصور می‌شود که برنامه‌های کیف پول در سال‌های آینده به دیگر ابزارهای مدیریت هویت شخصی مجهز شوند.

بلاک چین چه دستاوردها و ره آوردهای جدیدی برای ما خواهد داشت؟

بلاک چین کاربران اینترنت را قادر به ایجاد ارزش و تایید اطلاعات دیجیتال می‌کند. قرار است چه برنامه‌های کاربردی جدید مرتبط با کسب و کار از دل بلاک چین خارج شود؟ این موضوعی است که در ادامه به آن می‌پردازیم.

1. قراردادهای هوشمند

دفاترکل برنامه‌ریزی‌شده بر مبنای بلاک چین می‌توانند قراردادهای ساده کدگذاری شده را پس از تحقق شرایط خاص از پیش تعیین‌شده، اجرا کنند. اتریوم یک پروژه بلاک چین «منبع باز» است که به‌صورت خاص برای این منظور تولیدشده است. بااین‌حال در شرایط اولیه، اتریوم توانایی و پتانسیل نفوذ برای تغییرات گسترده جهانی در این زمینه را دارد.

در سطح کنونی پیشرفت فناوری، قراردادهای هوشمند می‌توانند برای اجرای توابع ساده برنامه‌ریزی شوند. به‌عنوان مثال، زمانی مبلغ یک قرارداد پرداخت می‌شود که ابزارهای مالی به معیارهای اطمینان بخشی برسند. در چنین شرایطی با استفاده از تکنولوژی بلاک چین و بیت کوین امکان پرداخت خودکار نیز فراهم خواهد بود.

2. اقتصاد مشترک

با همکاری برخی از کمپانی‌ها مثل Uber و Airbnb اقتصاد مشترک یک موفقیت نتیجه شده به نظر می‌رسد. در حال حاضر، کاربرانی که قصد دارند از خدمات اشتراکی سفر استفاده کنند، به یک نرم‌افزار واسط یعنی اوبر متکی هستند. با فعال کردن پرداخت‌ها در سیستم همتا به همتا، بلاک چین کمک می‌کند تا افراد به‌صورت مستقیم به یکدیگر متصل شوند.

یک مثال ساده، نرم‌افزار OpenBazaar است. این نرم‌افزار از بلاک چین برای ساخت رابطه همتا به همتا با eBay استفاده می‌کند. این نرم‌افزار را بر روی کامپیوتر خود نصب کنید. با استفاده از این اپلیکیشن می‌توانید با فروشندگان «اپن بازار» بدون پرداخت هزینه، معامله کنید.

3. سرمایه‌گذاری جمعی

ابتکارات حاصل‌شده از سرمایه‌گذاری جمعی مثل Kickstarter و Gofundme کارهای نوآورانه ای برای ظهور اقتصاد همتا به همتا انجام می‌دهند. محبوبیت این سایت‌ها نشان می‌دهد که مردم می‌خواهند به‌طور مستقیم در توسعه محصول نقش داشته باشند. بلاک چین این علاقه جمعی را به یک سطح بالاتر ارتقا می‌دهد و آن ساخت صندوق با حضور جمعی بسیار بزرگ است.

در سال 2016 و در یک اتفاق عجیب در حین یک تحقیق و آزمایش، ارزش یک شرکت مبتنی بر اتریوم DAO در طول مدت 2 ماه به 200 میلیون دلار افزایش پیدا کرد. برخی از افراد درگیر در این معاملات، توکن‌هایی با نام DAO tokens را خریداری کردند.

این توکن‌ها به افراد مشخص، حق رأی دادن برای شرکت در قراردادهای هوشمند سرمایه‌گذاری می‌داد که این حق رأی وابسته به تعداد این توکن‌ها بود. با وجود اینکه اتفاقات بعدی نشان داد که این سیستم مشکلات اساسی در درون خود داشته است؛ اما صرف‌نظر از این، آزمایش DAO نشان داد بلاک چین توانایی ایجاد «پارادایم جدید همکاری اقتصادی» را دارد.

4. حکومت کردن

با فراهم آوردن نتایج کاملا شفاف بر بستر بلاک چین که در دسترس عموم قرار دارد، تکنولوژی پایگاه داده توزیع‌شده می‌تواند شفافیت کاملی برای انتخابات یا هرگونه نظرسنجی به ارمغان آورد. قراردادهای هوشمند مبتنی بر اتریوم به خودکار انجام شدن این روند کمک می‌کنند.

در حال حاضر نیز یک اپلیکیشن مبتنی بر بلاک چین به نام Boardroom راه‌اندازی شده که تصمیم‌گیری‌های سازمانی را بر بستر بلاک چین انجام می‌دهد. در عمل، این بدان معنی است که مدیریت یک شرکت یا حاکمیت در مدیریت دارایی‌های دیجیتال، انجام عدالت و اطلاعات مختلف به‌صورت کاملا شفاف و قابل اعتماد درمی‌آید.

5. حسابرسی زنجیره تامین

مصرف‌کنندگان روز به روز بیشتر علاقه‌مند می‌شوند که بدانند شرکت‌های مختلف که با ادعای اخلاق‌مداری مشغول فروش محصولات خود هستند، تا چه میزان حقایق محصولات خود را بازگو می‌کنند. سربرگ‌های توزیع شده در بستر بلاک چین، راه حل ساده‌ای برای تأیید خرید مواد اولیه هستند. شفافیت همراه با ارائه زمان‌بندی از تاریخ و مکان خرید بر بستر بلاک چین ایجاد می‌شود.

یک شرکت بریتانیایی به نام Provenance حسابرسی زنجیره تامین برای طیف وسیعی از کالاهای مصرفی را ارائه می‌دهد. در یک پروژه آزمایشی در این مجموعه که با استفاده از اتریوم انجام شده است، به‌طور دقیق نشان می‌دهد که ماهی‌های که در یک رستوران سوشی در ژاپن به فروش رسیده، توسط یک شرکت اندونزیایی تامین شده است.

6. ذخیره فایل

ذخیره‌سازی فایل به‌صورت غیرمتمرکز در اینترنت مزایای بسیار خوبی دارد. توزیع داده‌ها در سراسر شبکه از آن‌ها در مقابل هک و یا از پاک شدن محافظت می‌کند.

یکی از نمونه‌های مهم، سیستم فایل IPFS است. IPFS فهماندن این مفهوم که سیستم توزیع وب چگونه کار می‌کند را ساده‌تر کرده است. همان‌طور که BitTorrent اطلاعات را در بستر اینترنت انتقال می‌دهد، IPFS از نیاز به روابط متمرکز کلاینت-سرور، خلاصه می‌شود. اینترنت از وب‌سایت‌های کاملا غیرمتمرکز تشکیل می‌شود که پتانسیل زیادی برای سرعت بخشیدن به انتقال فایل و زمان پخش دارد. البته چنین تکنولوژی آن‌چنان مناسب نیست. این یک ارتقاء لازم برای سیستم‌های تحویل محتوای فعلی است که مشکلات زیادی دارند. مشکلاتی که باید به مرور زمان برطرف شود.

7. بازار پیش‌بینی

گرفتن میانگین از نظرات کاربران یا انسان‌ها، کمک می‌کند تا نظراتی که باعث تحریف قضاوت می‌شوند، تاثیری بر پیش‌بینی نداشته باشند. البته در حال حاضر پیش‌بینی بازار با استفاده از نتایج رویدادها فعال است. به‌طورکلی می‌توان گفت که بلاک چین از تکنولوژی عقل جمعی استفاده می‌کند که بدون شک نرم‌افزارهای زیادی در سال‌های آتی بر مبنای این ویژگی ظهور پیدا خواهند کرد.

نرم‌افزار پیش‌بینی بازار آگور Agur پیشنهادات سهام را بر اساس حوادث دنیای واقعی ارائه می‌دهد. استفاده‌کنندگان از این پلتفرم می‌توانند با خرید پیش‌بینی درست، درآمد کسب کنند. هرچه مقدار بیشتری از نتایج صحیح خریداری شده باشد، مبلغ بالاتری پرداخت خواهد شد. هر فردی تنها با متعهد شدن مقدار کمی پول (کمتر از یک دلار)، می‌تواند یک سؤال مطرح کند و یک بازار را بر اساس نتیجه پیش‌بینی، ایجاد کند. درنهایت نیمی از تمام هزینه‌های معاملات را که توسط بازار تولید می‌شود، جمع‌آوری می‌کند.

8. حفاظت از مالکیت معنوی

همان‌طور که می‌دانیم، اطلاعات دیجیتال می‌تواند بی‌نهایت بازتولید و به‌طور گسترده‌ای به‌وسیله اینترنت پخش شود. این اتفاق به کاربران وب در سراسر جهان طلایی ناب از محتوای رایگان ارائه می‌دهد. بااین‌حال، صاحبان کپی‌رایت تا این حد خوش‌بین نیستند. از دست دادن مالکیت معنوی و از دست دادن کنترل مالی یک فرآورده، موضع چندان جالبی برای تولیدکنندگان محتوای اصیل نیست. قراردادهای هوشمند می‌توانند از کپی‌رایت و فروش آنلاین کارهای خلاقانه به‌صورت اتوماتیک محافظت کنند. همچنین خطر کپی فایل و توزیع مجدد آن را از بین می‌برند.

استارتاپ Mycelia از بلاک چین برای ایجاد یک سیستم همتا به همتا توزیع موسیقی استفاده می‌کند. Mycelia توسط Imogen Heap خواننده و ترانه‌سرای بریتانیایی تأسیس شده است. این پلتفرم به نوازندگان کمک می‌کند تا آهنگ‌های خود را به‌صورت مستقیم به مخاطبان بفروشند. همچنین لایسنس‌هایی برای تولیدکنندگان موسیقی و حتی ترانه‌سرایان در نظر می‌گیرد. تمامی این موارد با قراردادهای بلاک چین و به‌صورت اتوماتیک انجام می‌شود. با توجه به اینکه در سیستم بلاک چین امکان پرداخت‌های جزئی به ازای استفاده از موسیقی وجود دارد، شانس موفقیت این مدل از کارایی بلاک چین بسیار زیاد است.

9. اینترنت اشیاء IOT

اینترنت اشیاء IOT چیست؟ مدیریت شبکه کنترل‌شده با دستگاه‌های الکترونیک مطمئن. برای مثال، نظارت بر دمای هوا در یک مکان ذخیره‌سازی که اهمیت بسیار زیادی دارد، می‌تواند با اینترنت اشیاء انجام شود.

قراردادهای هوشمند، مدیریت سیستم‌های مختلف از راه دور را به‌صورت اتوماسیون امکان‌پذیر می‌کند. ترکیبی از نرم‌افزار، سنسورها و شبکه، می‌تواند تبادل اطلاعات بین اشیا و مکانیسم را تسهیل کند. نتیجه این موضوع، افزایش بهره‌وری سیستم و در کنار آن، افزایش هزینه‌های مانیتورینگ است.

بزرگ‌ترین بازیگران در زمینه تولید، فناوری و ارتباطات از راه دور، در حال رقابت برای تسلط بر IOT هستند. سامسونگ، IBM و AT&T را در نظر بگیرید، تمامی این شرکت‌ها در حال ورود به اینترنت اشیاء هستند. گسترش طبیعی زیرساخت‌های موجود توسط شرکت‌های معتبر، برنامه‌های کاربردی IOT را از محدوده پیش‌بینی کننده قطعات مکانیکی به تجزیه و تحلیل داده‌ها و مدیریت سیستم‌های خودکار در مقیاس بزرگ ارتقا می‌دهد.

10. مدیریت هویت

در فضای وب، یک نیاز قطعی و غیرقابل‌انکار برای مدیریت هویت افراد وجود دارد. توانایی تایید هویت شما به‌صورت آنلاین یکی از ملزومات معاملات مالی در دنیای امروز است. بااین‌حال، به دلیل وجود خطرات امنیتی، راه‌حل‌های فعلی برای تایید هویت در تجارت الکترونیک با مشکلات زیادی همراه است و در بهترین حالت می‌توان گفت که ناقص است.

همچنین امکان دیجیتالی کردن مدارک شخصی در این پلتفرم وجود دارد. داشتن هویت امن برای تعاملات آنلاین مهم است.

توسعه استانداردهای هویت دیجیتال یک فرایند بسیار پیچیده است. چالش‌های فنی به کنار، راهکار جهانی ایجاد هویت آنلاین، نیازمند همکاری بین نهادهای خصوصی و دولتی است. به این چالش بسیار بزرگ، نیاز به حرکت سیستم‌های حقوقی در کشورهای مختلف را اضافه کنید تا به‌سختی این چالش پی ببرید.

در حال حاضر تجارت الکترونیک در فضای اینترنت به گواهی SSL برای معاملات امن متکی است. Netki یک استارتاپ فناورانه است که قصد دارد یک استاندارد SSL برای بلاک چین ایجاد کند. این مجموعه می‌تواند کمک‌کننده خوبی برای مدیریت هویت در فضای بلاک چین باشد.

11.  بارزه با پول‌شویی و شناخت مشتری

روش‌های مبارزه با پول‌شویی (AML) و شناخت مشتریان ( KYC ) توانایی بالفطره برای سازگاری با بلاک چین دارند. در حال حاضر، مؤسسات مالی باید یک فرآیند چندمرحله‌ای برای هر مشتری جدید انجام دهند. هزینه‌های KYC را می‌توان از طریق تأیید صحت متقاضیان در بستر بلاک چین کاهش داد. درعین‌حال در این بستر شاهد افزایش اثربخشی نظارت و تجزیه و تحلیل خواهیم بود.

استارتاپ Polycoin یک روش برای AML/KCY دارد. این راهکار شامل تجزیه و تحلیل معاملات است. اگر معاملاتی مشکوک به نظر برسند سریعا به کارشناسان انطباق منتقل می‌شوند تا به‌صورت دقیق مورد بررسی قرار گیرند. استارتاپ دیگری به نام Tradle درحال‌توسعه یک برنامه کاربردی به نام Trust in Motion (TiM) است. TiM به‌نوعی یک اینستاگرام برای شناخت مشتریان است. این پلتفرم به مشتریان اجازه می‌دهد تا یک عکس فوری از اسناد کلیدی (پاسپورت، ویزا و غیره) بگیرند. پس از تایید توسط بانک، این داده‌ها به‌صورت رمزنگاری در بلاک چین ذخیره می‌شود.

12. معاملات بورس

پتانسیل بسیار بالای بلاک چین برای ورود به معاملات سهام در بورس، یکی از مهم‌ترین کاربردهای این سیستم است. زمانی که سیستم همتا به همتا پیاده‌سازی شود، تاییدیه‌های موردنیاز بازرگانی به‌سرعت انجام می‌شود. مشخص است که در این روند، تمامی واسطه‌ها حذف می‌شوند.

بسیاری از بورس‌های بزرگ دنیا در حال برنامه‌ریزی برای استفاده از بلاک چین هستند. بورس اوراق بهادار استرالیا، بورس اوراق بهادار فرانکفورت و گروه بورس ژاپن JPX ازجمله این بازارها هستند. بورس نزدک نیز یکی از بورس‌های پیشرو در استفاده از بلاک چین است. پلتفرم NASAQ’s Linq یک پلتفرم برای تجارت خصوصی است . اخیرا بورس نزدک اعلام کرده که یک پروژه آزمایشی بلاک چین برای رأی دادن به‌صورت وکالتی در کشور استونی اجرا کرده است.

13. مدیریت داده

امروزه مردم می‌توانند در قبال اشتراک‌گذاری اطلاعات شخصی خود، از سیستم‌های رسانه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک به‌صورت رایگان استفاده کنند. در آینده، کاربران توانایی مدیریت و فروش داده‌های فعالیت‌های آنلاین خود را خواهند داشت. ازآنجایی‌که به‌سادگی می‌توان این اطلاعات را در مقادیر کوچک ارائه داد، بیت کوین یا ارزی شبیه به این، واحد پولی است که برای چنین معاملاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پروژه MIT Enigma می‌داند که حریم خصوصی کاربر پیش‌شرط اصلی برای ایجاد یک بازار اطلاعات شخصی است. Enigma از انواع تکنیک‌های رمزنگاری استفاده می‌کند تا مجموعه داده‌های فردی را بین گره‌ها تقسیم و درعین‌حال، محاسبات انبوه را بر روی گروه داده‌ها به‌طورکلی اجرا کند. کوچک بودن داده‌ها کمک می‌کند تا «اینگما» قابل انطباق با شرایط باشد؛ البته این برخلاف برخی از راهکارهایی است که بر بستر بلاک چین ارائه‌شده و بر مبنای آن‌ها داده‌ها در هر گره تکرار می‌شوند.

14. ثبت املاک

با توجه به در دسترس بودن داده‌ها، بلاک چین به کارآمدتر شدن عملیات حسابداری کمک می‌کند. یکی از این موارد، املاک است که اهمیت زیادی در بسیاری از کشورها در مورد کلاه‌برداری در آن وجود دارد.

تعدادی از کشورها پروژه‌های ثبت زمین و املاک را بر اساس بلاک چین اجرا می‌کنند. هندوراس اولین دولتی بود که این ابتکار عمل را در سال 2015 اعلام کرد. اگرچه وضعیت کنونی این پروژه نامشخص است؛ اما برای اولین بار توانست نظر دولت‌ها را به خود جلب کند.

در همین سال، جمهوری گرجستان یک قرارداد را با گروه Bitfury به امضا رساند تا یک سیستم بلاک چین برای عناوین دارایی ایجاد کند. به گزارش رسمی منتشرشده، هرناندو د سوتو، اقتصاددان برجسته و مدافع حقوق مالکیت، به‌عنوان مشاور این پروژه فعالیت می‌کند. اخیرا سوئد نیز اعلام کرده راهکاری مبتنی بر بلاک چین را برای اسناد مالکیت آزمایش کرده است.